unhas palabras pola memoria
de federico garcia lorca e da guerra do 36

federico garcia lorca o home o poeta
o dramaturgo o musico e a sua memoria
voltaron a estar presente nestas semanas
nos medios de comunicación e na rua
cando se fixo unha tentativa frustrada
de atopar a sua tumba

a busqueda dos restos
do poeta asasinado polos fascistas
nas primeiras semanas da guerra non se puido facer
e agoras os seus sobriños e herdeiros
non o permitian pero buscando aos outros posibles
asasinados xunto ao poeta
tamen se buscaba a federico
un poeta maltratado polos dereitos legais
dos seus poucos familiares
contra os dereitos eticos de miles de persoas

o seu biografo i estudoso iam gibson a persoa
que mais tempo adicou a obra e vida do literato
lanza a consigna de que a recuperacion dos restos
do poeta pode ser un paso mui importante
para a reconciliacion dos dous bandos
estraño comentario cando os herdeiros do grupo
que deu o golpe de estado segue coas suas formas
antidemocraticas evitando que se faga xustiza
como os sobriños do poeta

e lorca claro que non é un morto mais
pero todos os desaparecidos teñen o mesmo dereito
ca el a ser atopados polos seus queridos
e o gasto de millons de euros nesta frustrada
e pouco calculada busqueda
foi un exceso dos nosos gobernantes

e ai están voces como a do seu biografo
pedindo un estudo riguroso para facer
outra tentativa de busqueda da sua tumba
a obra e a memoria do poeta están ben vivas
pero non podemos decir o mesmo da memoria
da guerra e da dictadura e da resistencia
e sigamos facendo memoria pois
a chamada guerra civil española non foi civil
nen so española que foi unha guerra dos fascistas
contra a democratica republica
e foi unha guerra cun grande compoñente
internacional durante o seu transcurso
e tamen na chamada postguerra
e os supostos democratas que venceron ao fascismo
alemán e italiano tiñan un compromiso de acabar
coa dictadura de franco que non cumpriron

desde aquí van unhas palabras
para o tamen poeta miguel hernandez
amigo de federico e asasinado polo franquismo
nunha prision poucos anos despois da guerra
outro dos posibles simbolos
dunha reconciliacion que non chegará

en oaxaca 1-10

a uxio novoneyra

da tua elexia é o tempo
compostela lugo e as campás do courel
camiño de volta aos eidos

en silencio acendin un lume por ti
ollando o lume lembrei os teus versos
e na compaña dos meus seguin calado
sentindo como se asaban as castañas

lume da morte e lume da vida
e as castañas sabiannos a terra
en silencio sain do silencio
e mañan recitarei versos por ti

en lugo o dia da tua non despedida
poucas voces foron capaces
de facer o coro na letania

galiza 11-99

este texto
esta publicado no libro colectivo
a porta verde do setimo andar
e foi musicado e cantado
por maría xosé lópez

na outra beira desta lingua de mar
en cangas divisase a fabrica de massó
a vella construccion e a sua torre
como unha torre civil como un templo
un templo do recente pasado
de traballo de riquezas e saqueos

a abandonada fabrica de massó
a cheminea e as outras construccions
cangas massó a terra o mar e a memoria
agora victimas de mais grandes saqueos
e baixo aos peiraos e collo o barco
o privado pero colectivo transporte
e ollo as desfeitas do corredor do morrazo
os recheos as fabricas os portos deportivos
os montes quiemados e pelados
e tantas e tantas batallas que perdimos
e ollo para atras de rande a toralla
e mellor non sigo non sigo

no salgueirón de cangas o recheo avanza
como unha lingua de escombros de destruccion
que trouxeron os camions que pisaron e pisan
os escombros da legalidade e as nosas vidas

na praia a poucos metros de nos
uns poucos corpos na area como autistas
e ao pe da cheminea apaño unhas moras
dunhas silveiras que teñen mais vida
que eses conflictivos e violentos pikoletos
e despidome dos compañeiros do foro social
das compas de galiza non se vende
e dos dous unicos mariñeiros que chegaron

hoxe perdimos outra batalla por massó
e imos coller o colectivo barco
e a vella cheminea da fabrica de cangas
mandanos unha forte aperta
para a cheminea da panificadora de vigo

mañan uns poucos repetirán
e outras coma hoxe nos
virán a dar un pequeno apoio

na ria 7-09

unhas palabras

as palabras e o espacio
as nubes e as palabras
e as arbores caidas
que tamen son palabras

...

envolventes as palabras

as palabras envolventes
envolventes verso a verso
as imaxes
os olores
ai güerita as palabras
o alento

eses versos envolventes
envolventes nota a nota
as tonadas
os sabores
morenita as palabras
da memoria

as historias envolventes
envolventes as cantigas
noite rota
lua chea
envolventes as palabras
ai chiquita

galiza-oaxaca
09-10

...

unhas poucas palabras

nestes ultimos meses
entre o verán e o inverno
primeiro na galiza e agora en oaxaca
valorei a posibilidade de abrir
un novo espacio para a palabra
para o verso e o poema e outras formas
como a cancion o relato chiquito
literatura oral pero escrita
neste novo formato pois
un espacio para a creacion e a cronica
e mesmo para o dialogo poetico
a proposta era de abrir o espacio
en solitario ou en grupo
e ai vou no persoal a tentar construilo
coa necesaria axuda tecnica e outras ideas
para darlle un compoñente mais colectivo
unha aperta

en oaxaca 1-10

...

a palabra o verso o poema

o manifesto da palabra
a festa do verso

a palabra e as palabras
a frase e o relato o verso e o poema

as outras palabras
o texto e a musica a voz e a canción

os versos e o poema
entrelazadas palabras

os cabelos e a trenza
entrelazados versos
as palabras e o poema

os fios e a corda
entrelazadas palabras
sumando as suas forzas

as ondas na praia
entrelazando escumas
salgadas palabras

palabras entrelazadas
os versos os poemas
envolventes as palabras

lariño

oaxaca
1-10

...

as nubes

estas e outras nubes
brancos azuis e grises
entrelazados

camiñan estas nubes
os debuxos que ti ves
esas efimeras formas

as nubes da mixteca
e as nubes do morrazo
o monte alba e monte albán
a serra zapoteca e a serra do courel
o altiplano oaxaqueño e a terra cha
os cañons do sil e a cañada cuicateca
a entrada e as illas da tua ria
e os manglares de chacagua
e os ventos do istmo e de karnota

oaxaca o pais das nubes

terra das nubes galiza

...

os paus das arbores caidas

uns troncos amontonados farán leña pro comal
arbores da serra mixe o encino e o yabital
como grandes esculturas que tirou o temporal
estes paus que son refuxio
pra tanto pequeno animal

entre a leña tamen xogan jeni abella e tomás
outro lume xa prepara sabroso mixe tamal
vida na comunidade a milpa e o cafetal
o mencer e o solpor as formas da terra nai
tres dias e catro noites
xa nos temos que marchar

a cidade que nos chama co seu distinto cantar
as marchas e os papeleos o dificil avanzar
troncos e leña dan paso ao frio lume do gas
a cidade é un bosque dificil de camiñar

os golpes de tantas guerras
a opresion da falsa paz

tres dias e catro noites
son as cinco da mañan
cruzaremos o mencer
outro dia que xa vai

terras de oaxaca xaneiro do 2010
unha aperta